سازمان عفو بینالملل در یک گزارش تحقیقیِ تازه، نزدیک به یکصد مورد از به مرگ کشاندن عمدی زندانیان بیمار در زندانهای ایران را مستند ساخته است
این گزارش مفصل با عنوان «در اتاق انتظار مرگ: مرگهای در پی محرومیت از مراقبتهای پزشکی در زندانهای ایران» روز سهشنبه ۲۳ فروردین منتشر شد
در این گزارش تحقیقی با جزئیات بسیار توضیح داده شده است که چگونه مقامات زندانها در جمهوری اسلامی، با ممانعت از اعزام یا تأخیر در انتقال اورژانسی زندانیان به بیمارستان، در مرگ زندانیان نقش داشته یا مسبب اصلی آن هستند
بر اساس این گزارش مستند، ۶۴ نفر از ۹۶ زندانیای که عفو بینالملل گزارشهای مربوط به آنها را بررسی کرده، در داخل زندان جان باختهاند
عفو بینالملل در این مورد مینویسد که از این میان، بسیاری در بند خود درگذشتهاند که معنایش این است آنها در ساعات پایانی حیات حتی تحت مراقبتهای اولیهٔ پزشکی قرار نگرفتهاند. تعدادی دیگر در حالی که در بهداریهای زندان با تجهیزات ابتدایی نگهداری میشدند، جان خود را از دست دادند
بنابر این گزارش، ۲۶ زندانی نیز به دنبال تأخیرهای عمدی و کشنده از سوی کارکنان پزشکی یا مسئولان زندان، در حین انتقال به بیمارستان یا اندکی پس از بستری شدن در آن جان باختهاند
عفو بینالملل در گزاش خود آورده است: حداقل در شش مورد زندانیان بدحال به سلولهای انفرادی، بندهای تنبیهی یا قرنطینه منتقل شدند. از این میان، چهار نفر در تنهایی در زندان جان باختند، در حالی که دو نفر باقیمانده در نهایت مجوز اعزام به بیمارستان را گرفتند، اما فقط زمانی که دیگر دیر شده بود؛ آنها هم یا حین انتقال به بیمارستان یا اندکی پس از بستری شدن جان باختند
در اکثریت قریب به اتفاق موارد ثبتشده، زندانیانِ جانباخته جوان یا میانسال بودهاند: ۲۳ نفر بین ۱۹ تا ۳۹ سال و ۲۶ نفر بین ۴۰ تا ۵۹ سال داشتهاند
در گزارش تحقیقی سازمان عفو بینالملل، «مصونیت سیستماتیک ناقضان حقوق بشر از مجازات در ایران» بهعنوان یکی از عواملی یاد شده که به مقامات زندان اجازه میدهد به روند محروم کردنِ کشنده زندانیان از مراقبتهای پزشکی ادامه دهند
عفو بینالملل این مصونیت قضایی را یک بحران خوانده و افزوده است: با توجه به این وضعیت، عفو بینالملل دیگربار بر ضرورت جدی ایجاد یک سازوکار بینالمللی از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای جمعآوری، تجزیه و تحلیل و نگهداری شواهد و مدارک مربوط به جدیترین جرایم بینالمللی ارتکابیافته در ایران، با هدف تسهیل دادرسی کیفری عادلانه در آینده، تأکید میکند