هفتاد و هفتمین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات حمید نوری، دادیار پیشین زندان گوهردشت کرج و از متهمان اعدامهای دستهجمعی زندانیان سیاسی در ایران، چهارشنبه 23 مارس در دادگاه جرایم جنگی استکهلم سوئد برگزار شد
در این جلسه از دادگاه، دو کارشناس – شاهد به به بیان نظرات تخصصی خود پرداختند
تورون لیندهلم، استان روانشناسی اجتماعی به عنوان کارشناس اول این دادگاه، به گوشهای از تحقیقات چندساله خود مبنی بر چگونگی ارزیابی شهادت یک شاهد در دادگاه پرداخت و در این زمینه به سوال دادستان و وکیل مدافع حمید نوری پاسخ داد
او در اظهارات خود به شرایط استرسزایی اشاره کرد که در آن قربانی، چهره فرد ضارب، شکنجهگر و یا بازجو را بهخاطر نمیآورد
به گفته لیندهلم، قربانیان حدود 70 تا 80 درصد جزئیات آنچه در ابتدا برایشان اتفاق افتاده را بهیاد میآورند
او در این زمینه به اظهارات شاهدان پروندههایی مانند هلوکاست و یا واقعی مربوط به جنگ جهانی دوم نیز استناد کرد
دومین کارشناس – شاهد این جلسه از دادگاه شادی صدر، وکیل و مدیر سازمان عدالت برای ایران بود
صدر پیشتر با دهها زندانی سیاسی سابق که برخی از آنان، از جمله شاهدان اعدامهای سال 67 هستند، مصاحبه کرده و تحقیقاتی را انجام داده است
به گفته صدر، جمهوری اسلامی حق خانوادههای قربانیان اعدامهای دستهجمعی سال 67 را نقض کرده و مانع دستیابی آنها عدالت و دانستن حقیقت شده است
بر اساس تحقیقاتی که خانم صدر انجام داده است، پیکر اکثر اعدامشدگان سال 67 به خانوادههایشان تحویل داده نشده است
او به قبرستان «خاوران» نیز اشاره کرد که به باور خانوادههای زندانیان سیاسی در یکی از زندانهای اوین یا گوهردشت، محل دفن قربانیان این کشتار دستهجمعی بوده است
خانم صدر از قبرستان خاوران به عنوان «مکان احتمالی گورهای دستهجمعی» نام برد و گفت، مقامات امنیتی جمهوری اسلامی «بهطور سازمانیافته و دائم» در حال تخریب این قبرستان و سایر اماکن احتمالی این گورهای دستهجمعی هستند
به گفته مدیر سازمان عدالت برای ایران، شواهد تخریب 7 گورستان دستهجمعی جمعآوری شده و به سازمان عفوبینالملل تحویل داده شده است اما با این وجود، 70 محل به عنوان امکانی که در آنها احتمالا گورهای دستهجمعی وجود دارد، شناسایی شده است
شادی صدر در ادامه به تحقیقاتی اشاره کرد که در جریان آن، سازمان عدالت برای ایران با 50 نفر از جانبهدر بردگان اعدامهای 67 مصاحبه تصویری انجام داده است
در این بین حداقل دو نفر، با نامهای حسن گلزاری و مجید صاحبجمع، در طول مصاحبه خود از حمید نوری نام بردهاند
تاریخ این مصاحبهها به سال 2017 یعنی پیش از بازداشت حمید نوری در سوئد باز میگردد
صدر در ادامه به نقل از حسن گلزاری میگوید، حمید نوری و داود لشکری، پس از این اعدامها، به سلول او رفته و نوری از او خواسته است تا «توبهنامه و یا انزجار نامهای» بنویسد
به گفته صدر، حسن گلزاری با رد این درخواست، توسط حمید نوری و لشکری مورد ضرب و شتم قرار گرفته شده است
حمید نوری، 9 نوامبر 2019، در فرودگاه «آرلاندا»ی استکهلم با حکم دادستان سوئد و به اتهام مشارکت در «کشتار دستهجمعی» بازداشت شد
کیفرخواست صادره علیه نوری از طرف بخش دادستان کشوری سوئد علیه جرایم بینالمللی و جنایتهای سازمانیافته و بهطور خاص از سوی کریستینا لیندهوف کارلسون، صادر و به مقامات قضایی سوئد ابلاغ شد.
در این پرونده حدود 40 شاکی و 60 شاهد که در تابستان سال 1367 هجری شمسی در زندان گوهردشت محبوس بودند، حضور دارند
بر اساس آمارهای غیر رسمی، بیش از 6000 نفر که اکثرا از اعضا و هواداران «سازمان مجاهدین خلق» بودند، در جریان اعدامهای سال 1367 به دستور خمینی، بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران، اعدام شدند. اما سازمان مجاهدين میگوید این تعداد «30 هزار» زندانی سیاسی بوده که دستکم 90 درصد آنها از طرفداران این سازمان بودهاند
بازماندگان و خانوادههای کشتهشدگان امیدوارند دادگاه نوری نقطهای برای آغاز رسیدگی بینالمللی به کشتارهای دهه 60 بهخصوص کشتار تابستان 67 و مجازات عاملان و آمران آن باشد
